Ngành Xây dựng chủ động bứt phá

 Những kết quả thực hiện nhiệm vụ của ngành Xây dựng năm 2022 đã tạo đà cho năm kế hoạch 2023 bứt phá, thành công. Kết quả này cũng có ý nghĩa vô cùng quan trọng, góp phần tạo nền tảng thực hiện các mục tiêu của Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm 2021 – 2026 của đất nước. Trước thềm Xuân Quý Mão 2023, Uỷ viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị đã dành thời gian trả lời phỏng vấn Báo Xây dựng.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị.

PV: Trước hết, xin Bộ trưởng cho biết một số kết quả chính trong năm vừa qua?

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị: Năm 2022, kinh tế nước ta đối mặt với nhiều khó khăn thách thức, trong bối cảnh chung đó, ngành Xây dựng cũng gặp nhiều khó khăn nhưng với quyết tâm nỗ lực của cán bộ, công nhân viên chức, doanh nghiệp ngành Xây dựng, ngành cũng đã hoàn thành được nhiều kết quả mục tiêu chính năm 2022 như: Tốc độ tăng trưởng của ngành đạt 8,77% vượt so với kế hoạch đề ra là 5-6%; tỷ lệ đô thị hóa đạt 41,7%, tăng 1,2% so với kế hoạch; tỷ lệ người dân đô thị được sử dụng nước sạch qua hệ thống cấp nước tập trung đạt 44,2%, tăng 2,2% so với kế hoạch; diện tích bình quân nhà ở cả nước đạt 25,5m2/sàn/người, vượt 0,5m2/sàn/người. Công tác quản lý Nhà nước của ngành trên các lĩnh vực theo chức năng nhiệm vụ được giao cũng đạt được nhiều kết quả, việc tăng cường hệ thống quy phạm pháp luật cũng đạt nhiều kết quả, hoàn thành số lượng lớn các văn bản pháp luật. Qua đó thì nội dung các văn bản quy phạm pháp luật cũng được đổi mới, tạo môi trường thuận lợn thông thoáng cho người dân doanh nghiệp và phân cấp mạnh cho địa phương.

Về công tác quy hoạch kiến trúc đô thị cũng được hoàn thành và thực hiện có hiệu quả trong công tác quản lý đầu tư xây dựng cũng được tăng cường, chất lượng công trình cơ bản được đảm bảo. Công tác thanh kiểm tra thẩm định thiết kế nghiệm thu công trình, thẩm định, thiết kế, nghiệm thu công trình cũng như quản lý năng lực các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng cũng được thực hiện nghiêm túc góp phần phòng chống thất thoát lãng phí trong hoạt động đầu tư xây dựng.

Trong những tháng đầu năm 2022, thị trường vật liệu xây dựng có nhiều bất thường, tuy nhiên với nhiều giải pháp, Bộ Xây dựng cùng với các bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành ở các địa phương đã tích cực tháo gỡ khó khăn vướng mắc và thị trường vật liệu xây dựng đã ổn định trong năm. Thị trường bất động sản có sự tăng trưởng trong những tháng đầu năm, tuy nhiên có sự giảm dần trong năm và những tháng cuối năm do thị trường gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là khó khăn về nguồn cung, cơ cấu sản phẩm bất động sản, khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn. Ngoài ra, các doanh nghiệp bất động sản cũng gặp nhiều vướng mắc trong thực hiện các dự án bất động sản. Trước tình hình đó, Thủ tướng Chính phủ cũng có nhiều chỉ đạo tháo gỡ khó khăn tại thị trường bất động sản, chỉ đạo của Thủ tướng sát sao, có hiệu quả, thành lập tổ công tác liên ngành của Chính phủ để tháo gỡ, đôn đốc hướng dẫn cho các địa phương doanh nghiệp để tháo gỡ những khó khăn.

Năm 2022, ngành Xây dựng cũng cơ bản thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ quản lý Nhà nước của ngành và cũng kịp thời phản ứng với những diễn biến bất thường của thị trường, thông qua đó cũng đóng góp tích cực vào việc hoàn thành các chỉ tiêu phát triển kinh tế – xã hội chung của đất nước.

PV: Ngành Xây dựng đã ứng phó với những biến động của thị trường bất động sản như thế nào?

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị: Năm 2022, trong những tháng đầu năm thị trường có sự tăng trưởng, nhưng rơi vào trầm lắng trong những tháng cuối năm, do thị trường tiếp tục gặp nhiều khó khăn, khó khăn về nguồn cung, thiếu cân đối trong cơ cấu sản phẩm bất động sản, khó khăn trong tiếp cận vốn. Khó khăn của thị trường bất động sản kéo theo các ngành, lĩnh vực khác, ngoài ra, thị trường bất động sản cũng tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn: hệ thống văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, hệ thống luật còn nhiều bất cập cần sửa đổi bổ sung. Mất cân đối trong cơ cấu sản phẩm: Nhà ở cao cấp cho người thu nhập cao dư thừa, trong khi thiếu nhà ở phân khúc cho người thu nhập thấp… Với những khó khăn đó, thị trường bất động sản có những diễn biến bất thường, trầm lắng trong những tháng cuối năm.

Trước tình đó, Thủ tướng Chính phủ cũng có những chỉ đạo sát sao, hiệu quả, đã thành lập Tổ Công tác của Chính phủ để chủ động đôn đốc tháo gỡ, xử lý những vướng mắc trong triển khai dự án bất động sản cho các địa phương và doanh nghiệp. Tổ công tác của Chính phủ cũng làm việc với nhiều địa phương, nhiều doanh nghiệp bất động sản để năm bắt tình hình để đưa ra những giải pháp phù hợp. Tổ công tác cũng làm việc với các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính, bất động sản, với Hiệp hội bất động sản Việt Nam, Hiệp hội bất động sản Hồ Chí Minh và các nhà thầu tổng hợp lại những khó khăn của các dự án. Trên cơ sở đó, tổ công tác đề xuất các giải pháp tháo gỡ theo hướng những vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, tổ công tác rà soát đánh giá kĩ đề xuất kiến nghị xem xét, những vấn đề thuộc thẩm quyền của Bộ, ngành, tổ công tác tổng hợp phân loại và đề nghị Bộ, ngành có ý kiến và trực tiếp giải quyết. Các vấn đề của địa phương, tổ công tác có hướng dẫn và đề nghị địa phương chủ động tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho các dự án bất động sản và doanh nghiệp của địa phương.

PV: Bộ trưởng nhận định như thế nào về thị trường năm 2023?

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị: Trên cơ sở những yếu tố có thể ảnh hưởng lớn đến thị trường bất động sản 2023 có thể dự báo thị trường bất động sản sẽ tiếp tục gặp khó khăn, nhưng nếu chúng ta thực hiện đồng bộ quyết liệt các giải pháp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các giải pháp do tổ công tác rà soát đánh giá đề xuất, thị trường bất động sản sẽ dần cải thiện và đi vào ổn định theo hướng thị trường bất động sản phát triển ổn định lành mạnh và bền vững.

PV: Giải pháp giúp ngành Xây dựng phát triển ổn định lành mạnh, bền vững , minh bạch?

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị: Bộ Xây dựng cũng đề xuất, tham mưu với Chính phủ nhiều giải pháp, trong đó có việc tổ chức hội nghị về thị trường bất động sản. Thông qua hội nghị, Thủ tướng Chính phủ cũng có chỉ thị về phát triển thị trường bất động sản ổn định lành mạnh, bền vững với nhiều giải pháp, nhiệm vụ giao cho các bộ ngành địa phương. Cùng với đó, Bộ cũng đang rà soát bổ sung những văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến thị trường bất động sản. Cụ thể là xây dựng dự thảo Luật Nhà ở sửa đổi, Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi được lấy ý kiến và trình xin ý kiến Quốc hội trong kỳ họp tới; rà soát những văn bản có liên quan để đề xuất sửa đổi sao cho hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến nhà ở, thị trường bất động sản đảm bảo thống nhất phù hợp góp phần giúp thị trường bất động sản lành mạnh bền vững trong thời gian tới.

PV: Nhìn tổng thể, năm 2023 sẽ có nhiều thách thức trước những tác động từ nhiều phía, ngành Xây dựng sẽ có những giải pháp nào để chủ động triển khai và thực hiện tốt các nhiệm vụ đã đề ra, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị: Năm 2023 là năm giữa nhiệm kỳ, năm bản lề thực hiện các Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm 2021 – 2025, tạo động lực cho các năm tiếp theo để thực hiện thành công các mục tiêu kế hoạch 5 năm 2021 – 2025. Dự báo tình hình thế giới tiếp tục diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường hơn. Ở trong nước các hoạt động kinh tế – xã hội chuyển từ thích ứng, phục hồi sang phát triển nhanh, ổn định hơn. Tuy nhiên, những vấn đề tích tụ, tồn đọng lâu ngày bộc lộ rõ nét hơn trước tác động của bối cảnh biến động khó lường.

Chính vì thế, ngành Xây dựng sẽ chủ động để đối mặt và vượt qua các khó khăn, thách thức, tiếp tục nghiêm túc quán triệt và tổ chức thực hiện có hiệu quả các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, đặc biệt là Nghị quyết số 01/NQ-CP và Nghị quyết số 02/NQ-CP của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và dự toán ngân sách năm 2023, bám sát chủ đề năm của Chính phủ để cụ thể hóa thành các nhiệm vụ, giải pháp phù hợp và tập trung, cố gắng cao độ để tổ chức thực hiện hiệu quả.

Trong năm 2023, Bộ sẽ tập trung xây dựng, hoàn thiện thể chế pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật, trọng tâm là: Hoàn thiện dự án Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) bảo đảm tiến độ theo yêu cầu tại Nghị quyết của Quốc hội; nghiên cứu, xây dựng Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn sau khi được Chính phủ thông qua chính sách, Quốc hội đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024; hoàn thành hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Quản lý và phát triển đô thị, Luật Cấp thoát nước, trình Chính phủ trước ngày 01/11/2023. Triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao tại Chương trình công tác của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ năm 2023; xây dựng và thực hiện Chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật và các đề án của Bộ Xây dựng năm 2023.

Về công tác quản lý quy hoạch, kiến trúc, tiếp tục triển khai các nhiệm vụ thuộc lĩnh vực quy hoạch xây dựng được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phân công. Tổ chức và đôn đốc thực hiện hiệu quả Luật Kiến trúc, Định hướng kiến trúc Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050… Triển khai Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/BCT ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Kế hoạch hành động của Bộ Xây dựng triển khai Nghị quyết. Hoàn thiện hệ thống dữ liệu toàn quốc về quy hoạch phát triển đô thị, gắn xây dựng quy hoạch, kế hoạch và thực hiện quy hoạch, kế hoạch với phát triển thị trường nhà ở, bất động sản. Thực hiện lập Quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn quốc gia đảm bảo tiến độ yêu cầu. Ban hành và triển khai Kế hoạch kiểm tra việc thực hiện công tác quản lý Nhà nước về phát triển đô thị năm 2023. Tiếp tục triển khai Đề án phát triển đô thị Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021 – 2030, Kế hoạch phát triển đô thị tăng trưởng xanh Việt Nam đến năm 2030, Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 – 2025 và định hướng đến 2030, Kế hoạch phân loại đô thị toàn quốc giai đoạn 2021 – 2030. Đẩy mạnh nghiên cứu các mô hình phát triển đô thị gắn với vị trí địa lý, chức năng, vai trò và đặc điểm phát triển kinh tế – xã hội để làm cơ sở nghiên cứu xây dựng Luật để quản lý phát triển đô thị (đô thị vùng núi, đô thị ven biển, đô thị đảo, đô thị cửa khẩu, đô thị công nghiệp, đô thị sinh thái, đô thị du lịch, đô thị thông minh, đô thị tăng trưởng xanh, đô thị di sản, đô thị sân bay…).

Nghiên cứu xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Định hướng phát triển không gian xây dựng ngầm đô thị; điều chỉnh Định hướng phát triển chiếu sáng đô thị Việt Nam; Điều chỉnh Định hướng phát triển thoát nước đô thị và khu công nghiệp Việt Nam đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2050; Kế hoạch hành động quốc gia về giảm thiểu ngập úng đô thị. Tiếp tục triển khai Đề án “An ninh kinh tế trong lĩnh vực cấp nước, thoát nước và xử lý chất thải rắn”; Đề án trồng 1 tỷ cây xanh giai đoạn 2021 – 2025; Chương trình quốc gia bảo đảm cấp nước an toàn và chống thất thoát, thất thu nước sạch giai đoạn 2016 – 2025; định hướng phát triển cấp nước đô thị và khu công nghiệp đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050; Chỉ thị số 34/CT-TTg về tăng cường công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh nước sạch, bảo đảm cấp nước an toàn, liên tục. Đánh giá, rà soát thực trạng thoát nước, ngập úng đô thị lớn (Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh…) để có phương án, giải pháp hiệu quả chống ngập úng đô thị nhằm ứng phó với thiên tai, biến đổi khí hậu…

Tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án bất động sản cho các địa phương, doanh nghiệp tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh thành. Chủ động nghiên cứu, phối hợp với các cơ quan liên quan ban hành các văn bản theo thẩm quyền hoặc đề xuất Chính phủ ban hành Nghị định hướng dẫn về quy trình, trình tự, thủ tục triển khai thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, nhà ở xã hội và khu đô thị.

Rà soát, xây dựng phương án cắt giảm, đơn giản điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc các lĩnh vực hoạt động xây dựng; Hoàn thiện hệ thống định mức và giá xây dựng; Biên soạn và công bố các quy chuẩn tiêu chuẩn kỹ thuật theo lộ trình, kế hoạch đã được phê duyệt, đảm bảo phủ kín lĩnh vực quản lý của Bộ; góp phần nâng cao chất lượng công trình xây dựng, phòng chống tham nhũng lãng phí, tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường.

Hoàn thiện “Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản làm vật liệu xây dựng thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050” và tổ chức triển khai thực hiện sau khi được phê duyệt. Theo dõi diễn biến thị trường vật liệu xây dựng, bảo đảm cân đối cung cầu, bình ổn thị trường, đặc biệt là các vật liệu chủ yếu; nghiên cứu rà soát, đề xuất các giải pháp quản lý việc đầu tư phát triển các sản phẩm vật liệu xây dựng khi các quy hoạch sản phẩm hết hiệu lực; Rà soát lại các tiêu chuẩn, quy chuẩn trong lĩnh vực vật liệu xây dựng để bổ sung, sửa đổi cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn trong công tác quản lý nhà nước; đẩy mạnh phát triển sản xuất và sử dụng vật liệu xây dựng xanh, thân thiện môi trường trong công trình xây dựng…

Đẩy mạnh việc thực hiện cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4. Triển khai thực hiện các nhiệm vụ trong Kế hoạch chuyển đổi số ngành Xây dựng giai đoạn 2020 – 2025, định hướng đến năm 2030; Kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của cơ quan Bộ Xây dựng giai đoạn 2021 – 2025.

Chủ động tham gia vào tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế theo lộ trình cam kết của Chính phủ và của Ngành; tích cực mở rộng và thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương, đa phương; tạo điều kiện cho doanh nghiệp mở rộng hoạt động tìm kiếm cơ hội đầu tư ở nước ngoài…

Với sự quyết tâm và vào cuộc quyết liệt của toàn Ngành, thống nhất nhận thức và hành động, bám sát các chỉ đạo của Chính phủ, phối hợp tốt với Bộ ngành, tôi tin rằng, năm 2023, Ngành Xây dựng sẽ có những đột phá, góp phần xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng.

PV: Trong những ngày đầu năm mới, Bộ trưởng có thông điệp gì gửi cho cán bộ nhân viên ngành Xây dựng?

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị: Lãnh đạo Bộ Xây dựng rất mong cán bộ công nhân viên chức ngành Xây dựng, các doanh nghiệp tiếp tục nỗ lực phấn đấu, tiếp tục chủ động trong thực hiện nhiệm vụ của mình để cùng nhau tháo gỡ khó khăn, vượt qua thách thức, hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ đặt ra cho ngành Xây dựng trong năm 2023, đồng thời Bộ Xây dựng mong các cơ quan quản lý Nhà nước, các doanh nghiệp, địa phương và người dân tiếp tục đồng hành cùng Bộ Xây dựng để quan tâm phát triển nhà ở cho người dân, đặc biệt cho người thu nhập thấp, trung bình. Cùng nhau có nhiều giải pháp khơi thông thị trường bất động sản góp phần vào sự phát triển chung.

PV: Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!