Nỗi niềm người trong cuộc và số phận những viên gạch không nung

(Xây dựng) – Ở Nghệ An những năm qua đã cho trình làng nhiều mẫu gạch không nung với chất lượng và giá thành hợp lý, tuy nhiên vẫn khó tiêu thụ, làm cho không ít doanh nghiệp sản xuất gạch xây không nung lao đao, sản xuất cầm chừng, thậm chí là phá sản.

Điển hình như Cty CP VLXD – NTT, xã Sơn Thành, Yên Thành, Nghệ An từ năm 2007 đã đầu tư trên 50 tỷ đồng xây dựng sản xuất gạch không nung với công suất 100 triệu viên/năm, do anh Nguyễn Hữu Thi làm Giám đốc. Tuy nhiên sau hơn 10 năm tự mình vật lộn với công nghệ gạch không nung thì hiện tại vẫn phải sản xuất cầm chừng, nhìn ngó thị trường… và rồi thành quả để thu lại thì vẫn còn nằm lại ở 2 từ “chờ đợi”.


Sản phẩm sản xuất theo công nghệ không nung tiên tiên nhưng mới chỉ được phục vụ những khách hàng nhỏ lẻ trong huyện Yên Thành

Hành trình tìm công nghệ gạch “xanh”

Trở về nước sau hơn 4 năm lao động ở nước ngoài, với đồng vốn trong tay, để thực hiện giấc mơ của mình, năm 2005 anh Nguyễn Hữu Thi thành lập Cty CP VLXD – NTT do hình ảnh những viên gạch “lạ” anh thấy người dân ở đất nước Ba Lan vẫn dùng để xây dựng cứ bám riết tâm trí anh. Những viên gạch được người dân Ba Lan sản xuất bằng công nghệ không nung lò, mà trộn lẫn đất sét với xi măng và phụ gia rồi ép chặt. Sản phẩm làm ra có độ chịu lực cao, không thấm nước, giữ nhiệt và chống ồn rất tốt…

Năm 2007, qua phương tiện thông tin đại chúng, Nguyễn Hữu Thi bắt đầu tiếp cận tìm hiểu về công nghệ gạch không nung lúc này mới được du nhập vào Việt Nam. Nhận thấy đây chính là phương pháp tốt nhất để làm gạch ‘xanh’, không gây tác hại cho môi trường, nói như anh vẫn ao ước, là ‘làm gạch tử tế’’. Với thông tin Chính phủ tạo cơ chế khuyến khích sản xuất gạch xây dựng theo công nghệ này, Nguyễn Hữu Thi khăn gói đi tìm mua dây chuyền sản xuất. Niềm đam mê một lần nữa phải trả giá.

Qua môi giới, một Cty từ Hà Nội tìm đến anh để chào hàng dây chuyền sản xuất gạch không nung với những lời có cánh. Nhiều tỉ đồng được bỏ ra, sau một thời gian vận hành, “dây chuyền” nói trên đã tỏ ra không phù hợp, gạch sản xuất không đồng đều về kích thước, máy móc thiết bị không đồng bộ và sớm bị hư hỏng… Sau khi xếp đống mớ sắt vụn vào góc xưởng, Nguyễn Hữu Thi quyết định sang Trung Quốc để tìm hiểu thêm về công nghệ sản xuất gạch tiên tiến này… Năm 2011, một dây chuyền sản xuất gạch không nung với công suất 150 triệu viên/1 năm đã được lắp đặt và chạy thử nghiệm thành công. Với thời điểm đó, dây chuyền nhà xưởng, máy móc với hơn 50 tỷ đồng đầu tư của Nguyễn Hữu Thi được tỉnh ghi nhận và đánh giá cao.

Lãnh đạo tỉnh và huyện ghi nhận và đánh giá cao khi sản phẩm của công ty ra lò đầu tiên

Đầu tư dây chuyền công nghệ cao để sản xuất gạch không nung cả hàng chục tỷ đồng nhưng vẫn phải sản xuất cầm chừng chờ đợi

Hoàn thành giấc mơ rồi đợi chờ cơ chế

Giấc mơ về gạch không nung đã thành hình, tuy nhiên vẫn còn nhiều trăn trở cái khó khăn nhất vẫn là cơ chế. Vì là sản phẩm mới, nên thói quen sử dụng của người dân chưa có. Nếu không có sự bao tiêu đầu ra của Nhà nước, thì sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp. Chính phủ đã có cơ chế khuyến khích sản xuất gạch không nung, qua đó các công trình có vốn đầu từ của Nhà nước sẽ ưu tiên sử dụng loại gạch này… Tuy nhiên, từ văn bản cho đến thực tiễn còn là một khoảng khá xa, tiếp nữa là khó khăn về vốn để đầu tư dây chuyền, thiết bị. Hiện tại với hơn 50 tỷ đồng đầu tư, ông Thi đang phải tự bỏ tiền túi và xoay xở vay mượn thêm, chứ chưa được hỗ trợ về vốn từ các ngân hàng theo các cơ chế ưu đãi.

Anh Nguyễn Hữu Thi – Giám đốc Cty cổ phần VLXD – NTT cho biết: So với gạch đất sét nung, gạch không nung có các ưu điểm vượt trội, như ít phát thải khí nhà kính; sử dụng ít nhiên liệu; sử dụng phế thải làm nguyên liệu; nhẹ, có khả năng cách âm, cách nhiệt; đẩy nhanh tiến độ thi công, giảm giá thành từ 6 – 8%. Trong năm 2011, công ty đã sản xuất “mẻ” đầu tiên 1 triệu viên, bán cho một số hộ dân xây dựng nhà, tuy nhiên đầu ra khó khăn nên từ năm 2011 đến nay công ty đã dừng sản xuất. Hiện tại, dù vẫn đang phải vật lộn với đầu ra của sản phẩm nhưng với niềm đam mê đất và giờ đây là công nghệ “gạch xanh” như vận vào người rồi nên mới đây tôi đã mạnh dạn đầu tư thêm công nghệ dây chuyền sản xuất gạch, ngói, gạch Block, gạch lát, gạch nhẹ tạo bọt… hoạt động nhờ hệ thống thủy lực theo cơ chế ép kết hợp rung, lực nén lớn để tạo ra những sản phẩm chất lượng cao, bề mặt mịn, chịu lực, cách nhiệt, cách âm tốt. Với mục tiêu phục vụ đến khách hàng những sản phẩm tốt nhất rồi tiếp tục đợi chờ cơ chế từ các cấp ngành và chính quyền địa phương.


Anh Nguyễn Hữu Thi trầm lặng nhìn sản phẩm của mình làm ra mà ít được đón nhận

Thấy rõ lợi thế của vật liệu xây dựng (VLXD) không nung, về chính sách vĩ mô, lĩnh vực sản xuất gạch không nung được Chính phủ phê duyệt “Chương trình phát triển vật liệu xây không nung đến năm 2020” theo Quyết định 567/QĐ-TTg ngày 28/4/2010 của Thủ tướng Chính phủ; Chị thị số 10/CT-TTg ngày 16/4/2012 về việc: “Tăng cường sử dụng vật liệu xây không nung và hạn chế sản xuất, sử dụng gạch đất sét nung”. UBND tỉnh cũng đã ban hành “Quy định một số chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư trên địa bàn tỉnh Nghệ An”… Những nhóm giải pháp về cơ chế, chính sách của nhà quản lý luôn ủng hộ doanh nghiệp sản xuất gạch không nung, nhưng một giải pháp có tính quyết định là thay đổi “thói quen” sử dụng của người dân thì đang phải chờ…

Những sản phẩm gạch xây, gạch Block, ngói úp được sản xuất theo công nghệ không nung tiên tiên nhưng mới chỉ được phục vụ những khách hàng nhỏ lẻ trong huyện Yên Thành.

Cùng với đó, những năm gần đây tỉnh Nghệ An đã xây dựng Đề án “Phát triển gạch xây không nung trên địa bàn tỉnh Nghệ An đến năm 2020”. Theo Đề án này, các công trình xây dựng thuộc đầu tư công (trụ sở, trường học, bệnh viện) bắt buộc sử dụng gạch không nung chất lượng cao và các công trình cao tầng sử dụng 30% tổng số vật liệu là gạch không nung. Tuy nhiên với thực tế đáng buồn về lĩnh vực đầu tư, phát triển gạch không nung bằng công nghệ mới, cho thấy những mục tiêu đó khó trở thành hiện thực. Và rồi những người dồn hết tất cả tâm huyết, vốn liếng của mình cho giấc mơ gạch “xanh” (gạch không nung) phải tự vật lộn với đầu ra của sản phẩm và đợi chờ cơ chế, chính sách từ nhiều năm nay.

Hơn bao giờ hết, giờ đây các doanh nghiệp gạch không nung công nghệ cao như Cty CP VLXD – NTT của anh Nguyễn Hữu Thi đang rất cần sự vào cuộc đồng hành của các cấp, ngành tại Nghê An từ đó đưa sản phẩm gạch không nung phát triển bền vững.

Quang Hợp – Phương Dung

Tin Liên Quan